SADDAM ve ORYANTAL POSTMODERNİTE


Saddam eli kanlı bir diktatördü ve eli kanlı global kapitalist diktatörlerce idam edildi. Saddam otoriteryen-otark bir diktatördü; Bush demokratik-pulutark bir diktatör. İkisi de dikte edenlerden. Biri tekil-tümel; diğeri çoğul-parçacıl. İkisi de kapitalist, mülkiyetçi. (Bkz: Carl Schmitt. Bu kavramları ben türettim ancak Schmitt’in çerçevesi daha iyi.)
Analizi basit olmayan bir sürece girildi. 11 Eylül nasıl bir Doğum Günü (Milat) ise; Saddam’ın idam edilişi de o tür bir Ölüm Günü (Kıyamet’tir). Arada postmodernite var. Kuramı uzun, ömrü kısa oldu, Postmodernitenin. Oryantal olanı biraz daha sürecek.
Şimdi ise yeni bir modernite başlıyor:
Aslolan hayatsa, temel olan ekonomi-politiktir. Saddam ile Bush aynı ekonomi politiğin, Soğuk Savaş bitince başlayan iki yüzüdür. Bu sürece siz ‘yeni globalite’ deyin; ben, ‘global sosyalizm’in başlangıcı diyorum. Belki de “yeni” modernite.
Haber şöyle: “148 Şiinin katledilmesiyle ilgili açılan Ducely davasında 5 Kasımda idam cezasına çarptırılan ve cezası bu sabah infaz edilen Irak’ın devrik lideri Saddam Hüseyin’in son sözleri, "Birlik içinde kalın" oldu. İnfazda hazır bulunan hakim Münir Haddad, Saddam’ın asılmadan önce, "Umarım birlik içinde kalırsınız. Sizi uyarıyorum: İran koalisyonuna güvenmeyin, bu insanlar tehlikeli" dediğini söyledi. Haddad, Saddam Hüseyin’in asılmadan önce ayrıca kimseden korkmadığını söylediğini de açıkladı. İnfazda hazır bulunan Ulusal Güvenlik Danışmanı Muvaffak El Rubai de Saddam Hüseyin’in idam sehpasına sakin biçimde, cesurca ve kararlı şekilde çıktığını, direnmediğini ve hiçbir şey istemediğini kaydetti. El Rubai, elinde bir Kur’an bulunan Saddam Hüseyin’in bu Kur’an’ın birine gönderilmesini istediğini, yetkililerin bu kişinin isim ve adresini aldıklarını ve Kur’an’ı göndermeye söz verdiklerini belirtti. El Rubai, son anlarla ilgili olarak, "Korkma demek için bana dönmesi garip bir his uyandırdı" dedi ve infazın Bağdat’ta, ancak yeşil bölge dışında yapıldığını ifade etti. İdamın gerçekleştiği yeri söylemeyen El Rubai, Saddam Hüseyin’in Iraklılara teslim edilmesinden darağacına kadar her şeyin filme çekildiğini ve bu filmin gösterilip gösterilmemesinin de siyasi bir karar olduğunu bildirdi. Saddam Hüseyin’in naaşının defin için ailesine verilebileceğini de söyleyen El Rubai, bütün Iraklıları birlik içinde kalmaya çağırdı ve "Despotizm simgesi gitti" dedi. (Ayrıntısı: http://www.haber3.com/haber.php?haber_id=190974 )
Bu haberde iki nokta önemli:
Polly Toynbee, ki 2003’te, Islamic Human Rights Commission tarafından “en büyük İslamophobic (İslamfobisi olan)” İngiliz gazetecisi ilan edildi, şu bizim Mavi Kitap yazarı istihbaratçı tarihçi Arnold’un torunudur, 2006 sonunda Irak’ın İran olduğundan dem vurmakta ve İran’ın, ABD’nin Irak Savaşı sonucunda parmağını bile oynatmadan, Savaşın tek galibi olduğunu savunmaktadır. Saddam da aynı kanıdadır. Tabii, ilginç olan o değil, bu satırların yazarı tarafından “Irak İran olacak” kehânetinin 2003 yılında, haber3.com’da, yapılmış olmasıdır. (Bkz: yakında yayınlanacak olan, Derin Dil Tarih Coğrafya: Kıbrıs’ı Verelim, Musul’u Alalım adlı kitabıma.)
Polly Toynbee soruyor: “Why does Iraq spark so much less outrage than Vietnam? True, this monumental calamity has done for both Bush and Blair as surely as Vietnam did for Lyndon Johnson. But we seem to have become battle-hardened as the atrocity unleashed unfolds precisely as predicted by all the Iraq experts that Bush and Blair ignored. Iraq is not only a great military defeat, not only a bonfire of Labour's foreign policy but also of Britain's international credibility. Yet the salience of the war still falls beneath the polling radar.” İngilizlerin (thinkdangalaktankçı) Amerikalıların 2006’da geldikleri yerden, biz (ben) 2003’te dönüyorduk...
Irak İran olmuş ve eli kanlı Saddam’ın ölürken yaptığı analiz, benim 2003’teki, P. Toynbee’nin 2006’daki analizlerimizle çakışmıştır. Artık sahnede Bush da yoktur.
Bu haberdeki ikinci çarpıcı nokta ise Saddam’ın bir despot olarak simgeleştirilmesidir. Oysa Saddam klasik bir solcu (sosyalist) İslamist idi. Saddam’ın simgesinin yok oluşu söz konusu bile değildir. Ancak, sosyalizm İslamcı olabilir mi? Tartışılacaktır. Rodinson veya Graudy nerede yanıldılar? Saddam ile birlikte, “sosyalizm ile İslamistliğin” benzediğinin resmi artık tarih duvarından sökülüp atılmıştır. Saddam ile Bush arasındaki savaş, bu benzerliğin olmazlığının ya da daha net söylenirse tahammül edilemeyeceğinin göstergesidir.
Yavaş yavaş postmodernitenin çöküşünü yaşayan zaman, Orta Doğu denilen coğrafyanın (Neresi burası, doğunun ortası mı? Ya da bir zamanlar, daha doğru bir tabirle, Yakın Doğu denilen yer mi?) yakında Rusya ve Çin tarafından ele geçirilmesi sürecine evrilecektir. Bu süreç, sosyalist globalitenin ya da yeni modernite’nin başlangıç noktasıdır. Artık İslam da, kapitalizm de birleşerek, tarih sahnesinde gelecekteki yerlerini almışlardır. Bu yerin ne menem bir yer olduğunu söylemek şu anda olanaksız!
Sosyalizm ile İslam’ı birleştirmenin Saddamca sonu yaşanmıştır. Bush her ikisine de tokatı vururken, aradan sıyrılan kapitalist İslamcı İran olmuştur. Bu durumu en güncel olarak, Radikal’de Mustafa Akyol tam isabetle anlatmış durumdadır. Buraya sadece çarpıcı bir cümleyi aldım: “... merhum Prof. Sabri Ülgener'in eserlerinde detaylıca analiz ettiği gibi; özel mülkiyeti ve miras hakkını güvence altına alan, ticareti ısrarla teşvik eden, fiyatlara narh koymayıp "serbest pazar"ın önünü açan İslamiyet, ahlaki normlara sahip bir kapitalizmle son derece uyumludur. Ve bunun içindir ki İslam toplumlarının geleceği sosyalizmde değil "ahlaki kapitalizm"de aranmalıdır.”
Peki, nasıl bir gelecek? Ahlâki kapitalizm olur mu? Mülkiyetin neresi ahlâk. Yoksa, Adam Smith bir ahlâkçı mıydı? Saddam gibi mi? Kapitalizm tek ipte iki cambazı, hâttâ üç cambazı kaldırır mı? Hıristiyan kapitalizmine geçişle sonlanan Protestanlık süreci, İslamiyet’i ne hale sokar? Yahudice kapitalizm Hıristiyanlık merkezsiz yaşayabilir mi ya da Kayseri Kalvinizminin Türkiye’ye bedeli ne olur? Bizde, 6 Aralık 2006’da, Edward Said’i anmak için Cemal Reşit Rey salonunda toplananların hiç birinin bilmediği, Osmanlı’nın veya Türkiye’nin “orient” olmadığıdır. O salonda, Yeni Delhi’nin Kemal Paşacısı Spivak’ın “siz” dediği biz, orient miyiz? Osmanlı, Wittfogel’de, ATÜT içinde yoktur. Osmanlı, “Avrupa’nın hasta adamıdır.” Despotsa, bir Asyalı olan Zeus’un ırzına geçtiği Europa kadar despottur. Edward Said’de de, Osmanlı “orient” olarak bahsedilemez. Biz ise Arif Dirlik’in dediği gibi, “kendi kendimizi oryantalize etmenin” sürecini, Milli Görüşçülerce başlayarak ve bizim Edward Said’imiz olan, Nurslu Said ile birlikte yaşamaya başladık. Bitlis bile orient değildir. Peki nedir? Bunu, Saddam ile görmüş durumdayız. Türkiye neden kendini oryantalize etmektedir? Bunu da Kıbrıs’ı ve Musul’u kaybederken göreceğiz. Oryantalpostmodernistler ile solliberaller nerede çakışıyorlar? Bir tek Türkiye’de mi? Solliberal Polly Toynbee Islamkorkusu yaşıyor, bizim Murat Belge neden bir İslam fobisi içinde değil? Yoksa onda da mı latent bir İslamophobia var?
Bu soru ve sorunları gelecek (bu) yıl tartışacağız. Saddam’ın ölümü, oryantalpostmodern bir çıkmazın sonunu getirmiştir. Şimdi ise sonlanacak olan kapitalizmin her türlüsüdür. Biz tartışmaya başlayacağız.

30 Aralık 2006